Đông trùng hạ thảo hima được coi là vị thuốc quý vì bản thân nó chứa tới
25-32% chất protid, khi thủy phân bởi các chất enzym trong cơ thể sẽ cho nhiều
acid amin như glutamic, prolin, histidin, valin, oxyvalin, arginin,
phenyllalanin và analin.
Đông trùng hạ thảo hima là gì ?
Đông trùng hạ thảo hima, hay còn gọi là hạ thảo đông trùng, một vị thuốc
quý của Đông y với tên khoa học là Cordyceps sinensis (Berk) Sacc., họ Nhục tòa
khuẩn (Hypocreacea), có một xuất xứ khá phức tạp, nó chứa đựng trong mình một
lai lịch của cả hai thế giới: động vật và thực vật, vừa là "trùng"
lại vừa là "thảo", tức vừa là "con" lại vừa là
"cây".
Về hình dáng bên ngoài, phần thân của đông trùng hạ thảo hima trông cũng
giống như một con sâu và phần đầu cũng giống như một cái chồi cây.
Trên thực tế, đông trùng hạ thảo hima là sự cộng sinh của một giống nấm ký
sinh trên sâu non của loài sâu có tên là Helialus armoricanus Oberthur, thuộc
họ cánh bướm.
Qúa trình hình thành nấm đông trùng hạ thảo hima |
Đương nhiên là sâu sẽ dần dần bị chết vì kiệt sức. Đến mùa hạ, với thời
tiết, khí hậu thích hợp, nấm sinh ra cơ chất, rồi mọc chồi khỏi mặt đất, trong
khi đó, gốc vẫn dính liền vào đầu con sâu. Vì vậy nhìn nó vừa có dáng dấp của
một con sâu, lại vừa có sắc thái của một cái cây. Do vậy mà vị thuốc được mang
danh: đông trùng hạ thảo hima.
Công dụng của đông trùng hạ thảo hima
Các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu vị thuốc trên thực nghiệm, thấy
rằng, vị thuốc có các tác dụng sinh học rất quý như: làm tăng rõ rệt lượng máu
tim của thỏ, với tim ếch cô lập và tại chỗ đều làm tim đập chậm lại, nhưng sức
bóp không tăng; làm giãn cơ trơn khí quản động vật thí nghiệm; hạ huyết áp trên
chó đã gây mê, khi tiêm tĩnh mạch với liều 0,1-0,5ml hoặc 1ml/kg thể trọng đều
thể hiện hạ huyết áp, sau 10 phút huyết áp trở lại bình thường; có tác dụng an
thần và gây ngủ; ức chế ruột và tử cung cô lập; ức chế trực khuẩn lao, tụ cầu
khuẩn, liên cầu khuẩn, ức chế một số nấm ngoài da; có tác dụng chống lão hóa;
ức chế tế bào ung thư. Với liều 15-200mg/kg thể trọng chuột nhắt đã gây ung thư
phúc mạc, được uống liền 7 ngày chế phẩm của đông trùng hạ thảo hima thấy rằng
thời gian sống của chuột kéo dài hơn so với nhóm chứng.
Những công dụng của đông trùng hạ thảo hima |
Các ứng dụng vào thực tiễn của đông trùng hạ thảo hima
Đông trùng hạ thảo hima còn có tới 8,4% chất lipid, trong đó acid béo no
chiếm 13%, acid béo không no chiếm 82,2% (trong đó, acid linolic 31,7%, acid
linilenic 68,31%). Từ đông trùng hạ thảo hima còn phân lập được D- mannitol
hoặc cordycepin, 3- deoxyadenosine.
Theo YHCT, đông
trùng hạ thảo hima có vị ngọt, tính bình. Quy kinh can, thận. Công năng bổ tinh
khí, bổ can, thận, chỉ huyết, hóa đàm. Dùng trị liệt dương, di tinh, hoạt tinh.
Ở những quý
ông có "cậu nhỏ" khó vực dậy" hoặc những cơ địa "tinh không
bền", không chủ động được việc kiểm soát "tình hình chiến sự",
thậm chí là di tinh... nên dùng đông trùng hạ thảo hima làm bột uống riêng ngày
3 - 6g trước khi đi ngủ, uống liền 2-3 tuần.
Để tăng cường tác dụng có thể phối hợp với một một số vị thuốc khác như: đông
trùng hạ thảo hima 6g tán bột, hòa vào nước sắc của các vị dâm dương hoắc 8g,
ba kích, hà thủ ô đỏ, mỗi vị 12g. Ngày dùng 1 thang, chia 2-3 lần uống.
Nếu bị hoạt tinh, di tinh, thêm kim anh 10g, khiếm thực 10g vào thang thuốc
trên. Cách làm tương tự, uống một liệu trình 2-3 tuần liền.
Nếu bị viêm phế quản mạn tính, ho hen lâu ngày, có thể dùng đông trùng hạ
thảo hima 8g (tán bột), tang bạch bì 10g, tiểu hồi 2g, cam thảo 4g, khoản đông
hoa 6g, cách làm như trên, uống 2-3 lần trong ngày, uống liền 3 - 4 tuần lễ.
Ngoài ra còn dùng trong bệnh đau lưng, đau xương cốt, phối hợp với đỗ trọng,
cẩu tích, tục đoạn...
Cần biết thêm rằng, để chữa các bệnh suy yếu sinh lý nam, ở nước ta, người
ta còn dùng nhộng của con sâu (Brihaspa atrostigmella, thuộc họ sâu cánh bướm
Lepidopterae), sống trong thân cây chít hay còn gọi là cây đót (Thysanoloena
maxima Kuntze, họ lúa Poaceae), sau khi rửa sạch bằng cách thả vào chậu nước
muối loãng, vớt ra, để ráo nước rồi đem rang nhỏ lửa hoặc sấy khô. Đem sâu chít
tẩm với mật ong, sao khô hoặc sấy khô để làm vị đông trùng hạ thảo hima.
Vì đông trùng hạ thảo hima rất đắt, do đó ở một số vùng ở nước ngoài (TQ)
người ta thường dùng các con "nhộng cỏ" Cordyceps millitaris (L.)
Link rồi qua gia công chế tác để nó giống với vị đông trùng hạ thảo hima chính
danh. Vì vậy, khi dùng cần phải chú ý phân biệt để tránh dùng phai đông trùng
hạ thảo hima giả.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét